Γράφει ο Νίκος Βούστρος
Δυστυχώς, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της πόλης των Ιωαννίνων είναι το οξύτατο κυκλοφοριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης κατά τις μετακινήσεις τους.
Κατά την προσωπική μου αντίληψη είναι και το μείζον πρόβλημα της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, με ανυπολόγιστες κυριολεκτικά συνέπειες, στον οικονομικό τομέα αλλά κυρίως στην ποιότητα ζωής των κατοίκων και στο περιβάλλον, αυτής της κατά τα άλλα πανέμορφης και ειδυλλιακής πόλης, η οποία κατά γενική ομολογία θεωρείται από τις ωραιότερες της χώρας.
Δυστυχώς, άστοχες αποφάσεις & ρυθμίσεις, αλλά και ατυχείς επιλογές του παρελθόντος (μακρινού και κοντινού), σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη κυκλοφοριακής παιδείας των κατοίκων και επισκεπτών, έχουν διαμορφώσει τη σημερινή άκρως προβληματική κατάσταση, με αποτελέσματα που όλοι μας παρατηρούμε κατά την καθημερινή μας παρουσία στην πόλη:
- Συνεχή «μποτιλιαρίσματα» & ουρές οχημάτων
- Διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα που παρεμποδίζουν την απρόσκοπτη κυκλοφορία
- Χρονοβόρα και ενεργοβόρα μετακίνηση, με συνεχείς επανεκκινήσεις των οχημάτων
- Συχνά μικροατυχήματα λόγω εκνευρισμού ή / και κόπωσης των οδηγών
Κατά καιρούς έχουν προταθεί στο δημόσιο διάλογο διάφορες «λύσεις», οι οποίες κινούνται στη σφαίρα είτε του ανεδαφικού και ανέφικτου (π.χ. μαζικές πεζοδρομήσεις) είτε του κυριολεκτικά γραφικού, όπως π.χ. το να απαγορευθεί η κίνηση των αυτοκινήτων στο κέντρο (!!!)
Δεν θα μας απασχολήσει στο σημερινό άρθρο η ανάδειξη της προβληματικής των παραπάνω προτάσεων – αυτό έχει επαρκώς καταδειχθεί κατά καιρούς σε προηγούμενη αρθρογραφία μας – αλλά θα επιχειρήσουμε να προτείνουμε ορισμένες άμεσες, απλές, ρεαλιστικές και προσιτές λύσεις που θα ανακουφίσουν την κατάσταση και ως εκ τούτου την καθημερινότητα του πολίτη, δευτερογενώς δε, θα επιφέρουν σε βάθος χρόνου και βελτίωση στην οικονομία της περιοχής, λόγω του περιορισμού των καθυστερήσεων οποίες συνεπάγονται πάντα οικονομικές απώλειες.
Τα λίγα (που δεν είναι τελικά καθόλου λίγα) λεπτά της αναμονής στις ατέλειωτες «ουρές» των μονίμως μποτιλιαρισμένων δρόμων της πόλης στο σύνολο του έτους , επί 365 μέρες, επί μερικές δεκάδες χιλιάδες άτομα ενεργό οικονομικά πληθυσμό, προκαλούν τελικά μια τεράστια, σχεδόν αδιανόητη σπατάλη πόρων, σε συνδυασμό με την κόπωση και τον εκνευρισμό των οδηγών.
Εξίσου αδιανόητη και εντελώς αχρείαστη είναι και η τεράστια σπατάλη καυσίμων (δηλαδή ενέργειας) που προκαλείται από τις συνεχείς αυτές καθυστερήσεις. Τα μεγέθη κυριολεκτικά προβληματίζουν όταν αναχθούν στο σύνολο των κατοίκων και στο σύνολο του έτους.
Οι λόγοι που προκαλούν το κυκλοφοριακό αφορούν κυρίως τον περιορισμό του διαθέσιμου χώρου για την απρόσκοπτη διεξαγωγή της κυκλοφορίας ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη κινητικότητα οχημάτων και πεζών. Τέτοιοι είναι:
- Το διπλοπαρκάρισμα που προκαλεί στένωση κεντρικών οδών
- Ο μεγάλος χρόνος αναμονής στους σηματοδότες
- Ο μεγάλος αριθμός σηματοδοτών
- Ο συχνά εσφαλμένος προγραμματισμός των σηματοδοτών
- Η νοοτροπία των οδηγών
- Η εκτεταμένες πεζοδρομήσεις
- Τυχόν ακατάλληλα οχήματα Δ.Χ., μεγάλου μήκους ή πλάτους
Αν ήθελε κάποιος πραγματικά να βελτιώσει την κατάσταση, ουσιαστικά όμως, όχι με δογματικές εμμονές ή με “σώνει και καλά” αντιγραφές του τρόπου διαχείρισης άλλων πόλεων ή χωρών, αρκεί να προσπαθούσε να διευθετήσει τα παραπάνω:
1. Θα έπρεπε να φροντίσει με τη μέγιστη αυστηρότητα και συνέπεια να σταματήσει η απαράδεκτη τακτική του «διπλοπαρκαρίσματος», όχι όμως μόνο με μέτρα αστυνομικού χαρακτήρα και πρόστιμα, αλλά κυρίως με παροχή εναλλακτικής: Φθηνό ή ακόμα καλύτερα δωρεάν parking περιμετρικά της πόλης και ταυτόχρονα ένα δίκτυο δωρεάν δημοτικής συγκοινωνίας με ηλεκτρικά mini-bus (ή φυσικού αερίου) από τα parking προς το κέντρο, τα οποία δεν προκαλούν όχληση στο περιβάλλον.
2. Έλεγχος και αξιολόγηση της λειτουργίας των σηματοδοτών, από ειδικούς επιστήμονες, και εγκαθίδρυση μόνιμης επιτροπής αξιολόγησης και ελέγχου της λειτουργίας τους, σε συνδυασμό με συστηματικό έλεγχο όσων εμπλέκονται στη διαδικασία προμήθειας και προγραμματισμού των.
3. Κατάργηση επιλεγμένων σηματοδοτών και αντικατάσταση τους με κυκλικούς ή κόμβους.
4. Δράσεις & καμπάνιες ενημέρωσης των οδηγών & των πεζών. Όχι με αφηρημένες παραινέσεις και «θεωρίες», αλλά ενημέρωση τους για πρακτικά ζητήματα καθώς και για εναλλακτικές προτάσεις διαδρομών, κλπ.
5. Κατασκευή επιλεγμένων απλών τεχνικά υπόγειων διαβάσεων πεζών, αρχικά κοντά σε πολύ μεγάλα σχολικά συγκροτήματα (π.χ. Λ. Δωδώνης, έμπροσθεν Ακαδημίας) ώστε να μη διαταράσσεται η κυκλοφορία και να εξασφαλίζεται ταυτόχρονα η μέγιστη ασφάλεια των πεζών μαθητών.
6. Μετατροπή επιλεγμένων πεζόδρομων σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας, με συγκεκριμένο ωράριο, με σκοπό την αποφόρτιση των ελάχιστον κεντρικών οδών που έχουν απομείνει να δέχονται το τεράστιο κυκλοφοριακό φορτίο, το οποίο μάλιστα αυξάνει καθημερινά με γεωμετρικό ρυθμό λόγου της γειτνίασης της πόλης πλέον με τους δύο σημαντικότερους οδικούς άξονες της χώρας. Ταυτόχρονα, αυστηρή τήρηση των όρων αδειοδότησης των καταστημάτων και απαγόρευση επεκτάσεων χώρων τραπεζοκαθισμάτων.
7. Εκτεταμένες διαβουλεύσεις και προγραμματικές συμφωνίες με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, μεταφορών και εμπορίου, ώστε να οργανωθεί με το βέλτιστο τρόπο η τροφοδοσία και ο εφοδιασμός καταστημάτων και επιχειρήσεων σε ώρες που δεν προκαλείται όχληση, αλλά και να υιοθετηθούν οχήματα με κατάλληλα για την πόλη χαρακτηριστικά μεγέθους των, και όχι ασύδοτα, όπως μέχρι σήμερα συμβαίνει με μόνο κριτήριο το μέγιστο κέρδος των ιδιοκτητών τους.
8. Απαγόρευση κίνησης κάθε λεωφορείου στο κέντρο της πόλης, ιδίως των τουριστικών. Υποχρέωση λεωφορείων σε στάθμευση εκτός πόλης και εξασφάλιση αξιόπιστης δωρεάν μετακίνησης για τους εκδρομείς προς το κέντρο.
9. Καμπάνιες εξοικείωσης των πολιτών στο Car-Pooling (κοινή χρήση αυτοκινήτων για τις μετακινήσεις) – με ευεργετικά αποτελέσματα για άμεση ανακούφιση.
Η εφαρμογή όλων ή έστω κάποιων από τα παραπάνω, είναι εφικτή, αναγκαία και άκρως ωφέλιμη, τόσο που ο καθένας αναρωτιέται αυτονόητα γιατί δεν εφαρμόζονται ήδη. Η απάντηση βρίσκεται στο πολιτικό κόστος που εμπεριέχει η εφαρμογή τους. Για καθένα από αυτά, η υιοθέτηση και η εφαρμογή του προκαλεί μεγάλο πολιτικό κόστος στους εκάστοτε διοικούντες.
Όμως, επειδή πλέον η κατάσταση είναι εκτός από οριακή ίσως σύντομα και μη αναστρέψιμη, απαιτείται άμεσα και τόλμη και απεξάρτηση από το πολιτικό κόστος…
Θα το τολμήσει κάποιος;
Ίδωμεν!
N.B.