Γράφει ο Νίκος Βούστρος
Αρχίζει πια να γίνεται πολύ προβλέψιμη η κυβέρνηση Τσίπρα: Όταν όλα πάνε …χάλια (δημοσκοπήσεις, κοινωνική κατακραυγή λόγω φορολογίας, φιάσκο με τηλεοπτικές άδειες, γκάφες υπουργών, ιδιωτικοποιήσεις, κόκκινα δάνεια, υπαναχωρήσεις υποσχέσεων κλπ), τότε θυμάται να επαναφέρει το θέμα του της απομείωσης του κρατικού χρέους.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τους υπάρχοντες συσχετισμούς δυνάμεων σε Ευρωπαϊκά όργανα και κράτη, αποκλείεται να ασχοληθεί κανείς με το δικό μας χρέος.
Ακόμα όμως και αν συνέβαινε αυτό, που είναι εντελώς απίθανο λόγω εκλογών στην Γερμανία, άρνησης άλλων κρατών και εμπλεκομένων ευρωπαϊκών θεσμών, διαφορών Ευρώπης – ΔΝΤ και πάλι για εμάς δεν θα υπήρχε καμία ορατή ωφέλεια:
Ο λόγος της επταετούς καταστροφικής μας πορείας στα δημόσια οικονομικά και στην εθνική οικονομία, δεν είναι άλλος από την άγρια υπερφορολόγηση (πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, η οποία υποτίθεται ότι εφαρμόστηκε για να γίνουν τα προϊόντα μας και η οικονομία μας τελικά, ανταγωνιστικότερη). Η φορολόγηση ειδικά από την “πρώτη φορά αριστερά” και μετά, πλέον πρέπει να είναι μακράν η χειρότερη στον κόσμο, πράγμα που από μόνο του ακυρώνει κάθε οικονομική δραστηριότητα, διώχνει μακριά κάθε πιθανό επενδυτή και παράγει μόνο φοροδιαφυγή, λουκέτα, ανέργους και φτώχεια.
Σε επίρρωση των παραπάνω για για την τεκμηρίωση τους, μπορεί όποιος θέλει να δει τα σχετικά με την καμπύλη Laffer. (περιληπτικά, όταν η αύξηση φόρου ξεπερνά ένα κρίσιμο σημείο, η είσπραξη μειώνεται αντί να αυξάνει). Όποιος είναι αντικειμενικός και αληθινά γνώστης δεν αμφισβητεί την παραπάνω θέση.
Την αμφισβητούν μονάχα ανίδεοι πολιτικοί οι οποίοι προφανώς δεν έχουν λειτουργήσει ποτέ ούτε περίπτερο και αναλόγως ιδεολογικής προέλευσης, αν δηλαδή διαβάζουν μαρξιστική ανάλυση από τη μία ή νεοφιλελεύθερες θεωρίες από την άλλη, θα σου πουν για υπεραξίες και καπιταλιστικές κρίσεις, ή θα σου πουν αντίστοιχα για μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές και ιδιωτικοποιήσεις.
Πράγματα τα οποία όμως δεν έχουν καμία σχέση με το κρατικό χρέος και την άγρια εκμετάλλευση του θέματος για σκοπούς πολιτικής προπαγάνδας:
Στο μυαλό του μέσου πολίτη, οι πολιτικοί εφαρμόζοντας την τακτική της υπεραπλούστευσης, έχουν καταφέρει να σχηματοποιήσουν την εξής εικόνα:
Ότι δήθεν το μεγάλο χρέος (για το οποίο πάλι οι ίδιοι ευθύνονται, αλλά αυτό το παραβλέπουν) φταίει για την υψηλή φορολογία και την απουσία ανάπτυξης.
Αυτό είναι μεν σωστό, αλλά ως αποτέλεσμα όχι ως αιτία. Στη δική μας περίπτωση, δεν ισχύει αντίστροφα, ούτε έχει αιτιώδη σχέση: Αν με ένα μαγικό τρόπο κάποιος μας εξαφάνιζε το χρέος, δεν θα άλλαζε σε τίποτα το οικονομικό σκηνικό, διότι τα προβλήματα μας είναι κυρίως η χαμηλή εσωτερική ζήτηση, το εμπορικό ισοζύγιο, η απουσία εγχώριας παραγωγής, οι χαμηλές αποδοτικότητες της εργασίας, το πως διαμορφώνεται η διεθνής οικονομία, ο αδηφάγος δημόσιος τομέας και πλειάδα άλλων ζητημάτων, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμα και αν δεν είχαμε χρέος, πάλι θα είχαμε αρνητικό αποτέλεσμα.
Τον παραπάνω ισχυρισμό επιβεβαιώνει απόλυτα το ότι ακόμα μετά από τόσα χρόνια “προσαρμογής” δεν μπορούμε ακόμα να έχουμε σοβαρό πρωτογενές πλεόνασμα, πριν την πληρωμή τόκων & χρεολυσίων δηλαδή. Αν ίσχυε η θεωρία των πολιτικών (και εσχάτως των αριστερών), θα έπρεπε να έχουμε ένα θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο θα “έτρωγαν” οι τόκοι και τα χρεολύσια του παλαιού χρέους. Εδώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, πράγμα που δείχνει ότι το πρόβλημα είναι δομικό και ότι ακόμα και αν μας “εξαφανίσουν” το χρέος, αυτό γρήγορα θα ξαναδημιουργηθεί.
Έτσι λοιπόν, το μόνο που μπορεί με ασφάλεια να υποθέσει κανείς, είναι ότι το επιχείρημα “μείωση χρέους = μείωση φόρων = βελτίωση οικονομίας = βελτίωσης ποιότητας ζωής” είναι παντελώς αυθαίρετο – ένα κλασσικό άλμα λογικής – και υιοθετείται είτε από ανεπάρκεια αντίληψης και ανάλυσης της πραγματικότητας και της λειτουργίας των δημόσιων οικονομικών, είτε ακόμα χειρότερα, από συνειδητή υιοθέτηση αυθαίρετων θέσεων για πρόσκαιρη ικανοποίηση κομματικού ακροατηρίου.
Συνεπώς, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η οποιαδήποτε σχετική επίκληση αποτελεί προπαγάνδα κακής ποιότητας και μηδενικής αποτελεσματικότητας.
Όπερ έδει δείξαι…
Ν.Β.